W Klępsku stoi drewniany Pomnik Historii

2017-04-26, Na szlaku

Najwyższym wyróżnieniem zabytku w Rzeczypospolitej jest nadanie mu tytułu Pomnik Historii. Wyróżnienie to prezydent RP nadał 70 obiektom.

Jednonawowy kościół w Klępsku jest zaliczany do arcydzieł sakralnych wyznawców religii ewangelickiej.

Wśród nich od marca 2017 r. jest drewniany kościółek w Klępsku koło Babimostu, jedyna budowla w regionie lubuskim. Oznacza to, że świątynia ma szczególne znaczenie dla kultury. Zdaniem historyków to arcydzieło sztuki sakralnej ewangelickiej. Świątynia leży na Szlaku Kościołów Drewnianych. Uroczystość z okazji nadania tytułu odbędzie się w sobotę, 6 maja br.

Wzdłuż 200-kilometrowej drogi z Zielonej Góry do Poznania jest co najmniej 12 kościołów drewnianych. Wszystkie mają charakter zabytkowy i podlegają szczególnej ochronie konserwatorskiej. Pomijając kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Zielonej Górze, wszystkie są niewielkimi budowlami, mogącymi pomieścić najwyżej po kilkadziesiąt osób. Najczęściej służą tylko okolicznym mieszkańcom. Z architektonicznego punktu widzenia to perełki dawnego budownictwa.

Malowidło przedstawia pastora Stephana Holsteina w trakcie wygłaszania kazania z ambony kościoła w Klępsku. Jest to ilustracja do przykazania „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił”.

Najciekawszy jest kościółek w Klępsku. Zaczął powstawać w XIV stuleciu jako świątynia katolicka. Dwa wieki później został przejęty przez ewangelików i głównie nim zawdzięcza swój wyjątkowy wystrój. Właściwie dzięki pastorowi Stephanowi Holsteinowi, który na początku XVII wieku został tam proboszczem. Na jego prośbę na ścianach wewnętrznych nieznany malarz przedstawił Biblię w 171 obrazach. Pastor uważał, że skoro wierni nie umieją czytać i pisać, to jest najlepszy sposób dotarcia do nich z Pismem Świętym. Po 1945 r. kościół przejęli katolicy i cały czas starają się, aby arcydzieła dawnego malarstwa przetrwały dla następnych pokoleń. Zdaniem dr Ewy Lukas-Janowskiej, wystrój świątyni w Klępsku należy do najciekawszych w Europie.

W niedalekim Kosieczynie stoi najstarszy, bo pochodzący z przełomu XIV i XV wieku, kościół drewniany w Europie. Dach ma kryty gontem, a posadzkę ceramiczną. Kościół w pobliskiej Chlastawie najpierw służył ewangelikom. Od 1957 r. należy do katolików. Wsparcie całego wiązania dachu jest na jednym słupie.

I jeszcze o kościele pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Zielonej Górze. Pierwotnie był to zbór ewangelicki zbudowany w połowie XVIII w. Teraz należy do katolików. Znajdują się w nim trzy kondygnacje drewnianych empor. Bogate wyposażenie świątyni pochodzi z okresu rokoko. Zielonogórzanie uważają go za najpiękniejszą świątynię w mieście.

Szlak drewnianych kościołów powstaje dopiero teraz, ale nie jest czymś nowym w regionie lubuskim. Od 2012 r. istnieje Lubuski Szlak Organowy, biorący swój początek w Klępsku, gdzie znajdują się organy XIX-wiecznej pracowni Ludwiga Hartiga. Z tej samej pracowni pochodzą instrumenty znajdujące się w świątyniach w Cerkwicy (Zerkwitz), Tšupcu (Straupitz) i Lubinie (Lübben) na Dolnych Łużycach. Szlak prowadzi przez 18 miejscowości po obu stronach granicy, gdzie są organy z pracowni m.in. Wilhelma Sauera, Carla Bukowa, Samuela Meineharta.

Tekst i zdjęcia Alfred Siatecki

Na szlaku

Stary Szwed, Nosferatu i czerwona cegła

Już nie tylko Mostek Świń jest warty tego, aby zajechać do Wismaru. Bo jak już się tam jest, to co kawałek zachwyt. Malutkie miasto nad Morzem Bałtyckim czaruje i uwodzi.