Gorzowska ciekawostka. Miłorząb „Seweryńskiego”

2023-06-02, Na szlaku

Pasjonat i obrońca gorzowskiej przyrody Bogusław Seweryński (1945-2010) z okazji jubileuszu 750-lecia Gorzowa podarował miastu w 2007 roku wyhodowany przez siebie siedmioletni miłorząb.

Fot. Helena Tobiasz

Dwumetrowe drzewko zostało posadzone w parku Wiosny Ludów (Róż) przy głównej alei obok ozdobnego kamienia z herbem miasta i logo jubileuszu oraz napisem: „MOJEMU MIASTU BOGUSŁAW SEWERYŃSKI”.

Przyrodników może zainteresować wiadomość, że tenże, liczący obecnie 23 lata miłorząb już w tym roku wszedł w okres kwitnienia i ujawnił, że jest egzemplarzem żeńskim. Fakt kwitnienia dokumentują załączone zdjęcia, wiek zaś wynika z prostego rachunku: Gorzów, miasto założone 2 lipca 1257 roku swoje 750-lecie obchodził w 2007 roku. W tym, 2023 roku, od tamtego jubileuszu mija 16 lat, w chwili posadzenia drzewko liczyło siedem lat, zatem teraz ma 23 lata.

Odnośnie długowieczności drzewa i jego rozwoju wiele informacji można znaleźć w internecie i literaturze. W tych źródłach powszechnie powtarzany jest pogląd, że miłorząb kwitnie po 40 latach uprawy. Takie dane podaje Wikipedia, jak też różnorodne mniej lub bardziej fachowe portale czy fora internetowe. Na stronie Instytutu Dendrologii PAN czytamy m. in.: „Od niepamiętnych czasów drzewo to sadzono w Japonii, zwłaszcza wokół świątyń i pałaców, stąd często zwany jest miłorzębem japońskim. W Chinach nazywany również "łapą kaczki", "srebrnym owocem" oraz "drzewem dziadka i wnuka" (ponieważ dopiero wnuczęta jedzą nasiona z drzewa posadzonego przez dziadka)”.

Poeta Ryszard Krynicki w wierszu „Miłorząb” pisze: „posadziłem miłorząb japoński (…). Jednak by się przekonać, czy jest on męski, czy żeński musiałbym przeżyć jeszcze co najmniej czterdzieści lat”.

Uważni gorzowscy obserwatorzy przyrody w trakcie własnych oględzin mogli dostrzec, że nasz jubileuszowy miłorząb wszedł w stadium kwitnienia nie po czterdziestu latach a znacznie wcześniej. Tym samym już teraz można jednoznacznie stwierdzić, że darowizna pana Seweryńskiego okazała się damą, choć o dekoracyjności drzewa nie stanowią ukryte w koronie niepozorne kwiaty lecz oryginalne, wachlarzowate liście.

Oprócz tej parkowej dwudziestolatki, niemal w samym centrum miasta rosną jeszcze trzy, wiekowe już okazy znacznych rozmiarów. Wśród nich, jedną wyniosłą damę na placu Staromiejskim otaczają dwaj dorodni panowie. Jeden z tabliczką informującą, że jest pomnikiem przyrody o imieniu „Miłosz” dominuje wśród drzew otaczających Przedszkole Miejskie przy ul. Walczaka 4. Drugi rośnie w muzealnym parku, po prawej stronie, tuż za ogrodzeniem od strony ul. Warszawskiej.

Miłorząb dwuklapowy - Ginkgo biloba (inne nazwy to m. in.: miłorząb chiński, japoński, dwudzielny). Drzewo dwupienne, wiatropylne, rozdzielnopłciowe, co znaczy, że jedne osobniki wytwarzają kwiaty męskie, a inne kwiaty żeńskie. I dopiero w stadium kwitnienia można określić ich płeć. Egzemplarze męskie wytwarzają pręcikowe, zwisające kotki (bazie), zrzucane po zakończeniu kwitnienia, na ogół pod koniec maja. W tym samym, przeważnie majowym czasie na okazach żeńskich pojawiają się zielone kwiaty, osadzone na krótkopędach, składające się z jednego - dwóch zalążków na końcu długiej szypułki. Z nich wykształcają się nasiona otoczone bursztynowożółtą osnówką, przypominające kulistą śliwkę. Gatunek długowieczny, żyje do 2000 lat.

Tekst i foto: Helena Tobiasz

Na szlaku

Włoskie miasteczko na dzień, weekend lub cały urlop

Jedno z ulubionych przez rzymian na letni wypoczynek miejsc – niewielkie Anzio to nie tylko piaszczysta plaża i lazurowe morze. To także miejsce nasiąknięte historią i to taką z wyższej półki.