Miasto Etrusków z herbem Gorzowa

2024-06-21, Na szlaku

Każdy może tu znaleźć coś dla siebie. Lazurowe morze, pasma górskie, ciekawe zabytki, rękodzieło, dobra kuchnia – to miasto partnerskie Gorzowa w pigułce.

Vietri sul Mare Fot. Maja Szanter

Niedawna wizyta młodzieżowej drużyny Akademii Piłkarskiej Stilonu w mieście partnerskim Gorzowa, tj. włoskiej Cava de' Tirreni może przypomnieć i władzom Gorzowa, i mieszkańcom zarówno to, że mamy w Italii zaprzyjaźnione miasto, ale także to, że współpraca obu ośrodków może zostać odnowiona. Potrzebę taką podczas kilkudniowego pobytu młodych piłkarzy podkreślano wielokrotnie. Słowa takie padały ze strony włodarzy Cavy, Komitetu ds. Promocji Miast Partnerskich, ale i turnieju piłkarskiego.

Morze, góry i zabytki

Cava de' Tirreni jest miastem partnerskim Gorzowa od 1992 roku. Położone jest w regionie Kampania, którego stolicą jest oddalony o niecałe 50 kilometrów Neapol. Natomiast stolicą prowincji, w której leży Cava, jest Salerno. Do miasta jest z Cavy około 10 kilometrów. Sama Cava de' Tirreni leży w górach Lattari. Do najbliższej nadmorskiej miejscowości Vietri sul Mare są zaledwie 3 kilometry. Dziś miasto zamieszkuje około 52 tysiące osób. Cava jest jednym z setek turystycznych miast, z jakich słynie Italia. Można tu posmakować klimatu Włoch. Ale Cava może być też tańszą alternatywą dla pobliskiej turystycznej mekki – Costa Amalfitana ze wszystkimi jej miasteczkami. Na poznanie Cavy wystarczy jeden dzień, natomiast miasto może być bazą wypadową do wielu miejsc w każdym kierunku.

Cava de' Tirreni położona jest w dolinie zamkniętej przez dwie grupy górskie: na wschodzie są to niskie pasma górskie - Monte Caruso, Monte Castello oraz Monte San Liberatore i Colle Croce, na zachodzie góry Lattari, wapienne Monte Finestra, Monte Sant'Angelo, Monte San Martino i Monte Crocella. Najwyższym szczytem jest Monte Finestra (Góra Okno - 1145 m n.p.m.). Przez miasto przepływa potok Cavaiola, wpadający później do rzeki Sarno.

Początki miasta sięgają III-IV wieku p.n.e. Pierwszymi jego mieszkańcami byli Tirreni – jak nazywali Etrusków Grecy. Teren ten nazywao Terre de la Cava, do godności miasta podniósł go papież w 1394 roku. Nazwę Cava de' Tirreni miasto przyjęło w 1862 roku.

Najciekawszym zabytkiem Cavy są średniowieczne arkady na starówce, największe w tej części Włoch. To tu skupia się dzienne i wieczorne życie miasta. Poza tym są tu XV- i XVIII-wieczne rezydencje barokowe i późnokatalonskie. Mamy tu Villę Comunale, Palazzo di Città (ratusz), fontannę. W kompleksie Santa Maria del Rifugio na Piazza San Francesco znajduje się Miejska Galeria Sztuki, Sala Konferencyjna, Schronisko Młodzieżowe, Wydział Architektury Uniwersytetu w Nepolu. Odbywają się tu m.in. koncerty muzyki klasycznej i przedstawienia teatralne. Spośród wielu kościołów najciekawsze są Kościół Św. Franciszka i św. Antoniego. W Cavie znajduje się ponadto Opactwo Świętej Trójcy. Na pobliskiej Monte Castello znajduje się zamek Sant'Auditore.

W mieście są cztery biblioteki, pięć muzeów, cztery galerie. Cava, podobnie jak Costa Amalfitana, słynie z ceramiki, rzemiosła, uprawy winorośli, oliwek, cytryn.

Piłka jest tu wszędzie

Cava, jak każde włoskie miasto i miasteczko, piłką nożną stoi. Stadion Simonetta Lamberti na 5 tys. miejsc jest obecnie głównym stadionem lokalnego klubu Cavese 1919, grającego aktualnie w serie C. Miłość mieszkanców do klubu widać na ulicach miasta w postaci murali, flag, szalików czy innych biało-niebieskich elementów zdobiących tutejsze balkony i budynki. Cava jest ponadto ośrodkiem uprawiania piłki wodnej, pływania, pływania ratowniczego, koszykówki, siatkówki. Trzykrotnie przejeżdżał tędy wyścig kolarski Giro d'Italia.

O tym, jak może wyglądać impreza sportowa, przekonali się w czerwcu młodzi gorzowianie podczas otwarcia 33. Międzynarodowego Młodzieżowego Turnieju Piłki Nożnej. Międzynarodowego głównie z nazwy, ponieważ w 90 proc. grają na nim drużyny włoskie, najczęściej z regionu Kampania. W tym roku w turnieju uczestniczyły ekipy z Litwy, Niemiec i Polski, choć w pierwszych latach rozgrywek brało w nim udział i 40 państw.

Przedsionek raju

Będąc w Cavie można, a nawet trzeba skusić się na wycieczki w pobliskie czy nieco dalsze rejony, do miejsc kultowych w Kampanii. To Neapol, a jak Neapol, to i Pompeje z Wezuwiuszem. Cava jest też przedsionkiem Costiera Amalfitana z takimi miejsowościami, jak Minori, Maiori, Atrani, Amalfi, Positano czy Sorrento. Słusznie region został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości. Miejsce nie dające sie porównać z żadnym we Włoszech. To najpiękniejszy fragment wybrzeża w całej Europie. Żadne słowa i fotografie nie oddadzą urody skalistego wybrzeża, zapachu rozgrzanych słońcem skał, morza, aromatów kaw parzonych w licznych barach. Tu trzeba być. Po prostu. Najlepiej poza sezonem, kiedy jest zdecydowanie mniej jednodniowych turystów z całego świata Jeżeli nie było się na Costa Amalfitana, nie można powiedzieć, że poznało się Italię...

Tekst i zdjęcia: Maja Szanter

Na szlaku

Robert
Borowy

Cysterski raj tuż za polską granicą

Teatr niebiański, wysmakowany i wypielęgnowany barokowy ogród, oszałamiająca urodą bazylika – żeby to zobaczyć, wystarczy wyruszyć na krótką wycieczkę do Brandenburgii. Tylko nieliczni wiedzą, że to prawdziwa perła.