2016-03-02, Czytaj ze mną
W książce „Obiekty totemiczne” gorzowianki Beaty Patrycji Klary każdy z trzech rozdziałów zaczyna się od spisu przeróżnych przedmiotów wykorzystanych w assamblażu.
Może w konkretnym assamblażu Hasiora, bo jego wypowiedź Beata Patrycja Klary wybrała jako motto? A brzmi ono: „Nie umiem tworzyć zastanych rzeczy – chciałbym stworzyć choć jedno zjawisko”.
Rzeczy wymienione na początku trzeciego rozdziału to: element wykonany z blachy, czarny golf, okrągła płyta, czerwony filc, sito druciane, narzędzia ogrodnicze – trójzębna i sześciozębna graca, dłonie manekina, żarówka, fragment instalacji hydraulicznej – i tak dalej. Z takich przedmiotów Władysław Hasior tworzył swoje dzieła. Ponad 30 ich można oglądać w naszym Miejskim Ośrodku Sztuki. Na pewno autorka książki dobrze je zna. Hasior układał stare, przypadkowe przedmioty tak, że tworzą znaczącą kompozycję o sensie uniwersalnym. Pokazywał urok miłości i zgrozę wojny, siłę prawdy i pozory kłamstwa. Tworzył totemy, by nas broniły przed złem.
*
Beata Patrycja Klary tworzy „Obiekty totemiczne”, jak rozumiem – myśli, refleksje, które mają nas strzec. Podobnie jak Hasior odwołuje się do wielu odczuć, wielu skojarzeń, nawet bardzo od siebie odległych. W pierwszej części zatytułowanej „Poeta pospieszny” kolejne elementy książki nazwała fascykułami. W archiwistyce fascykuł zbiór luźnych akt powiązanych z sobą tematem lub miejscem wytworzenia. Wiąże się je i ujmuje w tekturowe okładki. Dopiero wtedy tworzą całość. U Beaty Klary każdy fascykuł ma swój kolor, a nawet swój zapach. Dla wielu z nich autorka wybrała motta z wypowiedzi Fridy Kahlo, meksykańskiej malarki, która operowała mocnymi kolorami. Jest w tej części wiele ciepła, wiele serdeczności. To wręcz narracyjna opowieść o domu i miłości.
*
W części drugiej jest więcej przerażenia, więcej śmierci, złudzeń, banału, czyli tego, czego nie chcemy zaakceptować. A jednak to my, ludzie, niesiemy śmierć, przerażenie, także banał.
Część trzecia jest jednym wielkim przesłaniem: „Nie pozwól, by uschło drzewo, którego jesteś słońcem”.
*
„Obiekty totemiczne” to na pewno książka poetycka, ale nie wiersze na nią się składają. Beata Patrycja Klary tworzy nowy język poetycki i nowe formy wypowiedzi. Jak każda nowa rzecz, i taka forma nie jest łatwa w akceptacji, ale mobilizuje do poszukiwania ścieżki odbioru. Wielowymiarowość tej wypowiedzi podkreślają metaforyczne zdjęcia także wykonane przez autorkę, do których oryginalnie wpleciono teksty. Książka jest niezwykle starannie wydana, z przemyślaną koncepcją zgodności grafiki ze słowem. Wydało ją szczeciński Zaułek Wydawniczy Pomyłka specjalizujący się w książce artystycznej.
*
Za „Obiekty totemiczne” Beata Patrycja Klary otrzymała Lubuski Wawrzyn Literacki, bo zdaniem jury jest to najlepsza książka lubuskiego autora wydana w 2015 roku. To drugi Wawrzyn Beaty. Pierwszy dostała za „Zabawę w chowanego” jako najlepszą książkę 2011 roku. Według regulaminu laureata obowiązuje trzyletnia karencja, w trakcie której nie może ubiegać się o ten laur. Gdy tylko minęła, najbliższy Wawrzyn znów trafił do rąk gorzowskiej autorki. A jeszcze wcześniej, za „Witraże” wydane w 2004 roku w ramach Lubuskich Wawrzynów dostała nagrodę za debiut. Szczęśliwa dla Beaty Klary jest Zielona Góra.
Niech nie tylko obiekty totemiczne, ale całe wytwarzane przez nią totemy bronią Beatę przed wszelkim złem.
***
Beata Patrycja Klary „Obiekty totemiczne”, Zaułek Wydawniczy Pomyłka, Szczecin 2015, 64 s.
Jaromir
Po raz pierwszy zapraszam do czytania „Pegaza Lubuskiego” online, a nie na wydruku. Bo nie ma wydruku, nie było także zwyczajowej promocji numeru z udziałem autorów tekstów i osób zainteresowanych literaturą tworzoną w Gorzowie. Takie czasy. Ale czytać można.
Polskie Macondo
Gorzów gospodarczy naprawdę ciekawy
Jak piosenki disco polo
Publikacje o regionie w 2018 r.
Wawrów po sąsiedzku
To co pszczoły lubią najbardziej
Wnioski z polsko-niemieckiego jubileuszu
Pamięci Maxa Bahra
Fantasy po raz czwarty
