2017-08-22, Czytaj ze mną
XIV tom cyklu wydawniczego „Ziemia Międzyrzecka w przeszłości” jest odmienny od poprzednich z trzech powodów. Pierwszych 13 wydało Stowarzyszenie Regionalistów Środkowe Nadodrze, a ten Towarzystwo Historyczne Ziemi Międzyrzeckiej, które – jak czytamy w „Słowie wstępnym” – jest następcą prawnym Stowarzyszenia Regionalistów. Redaktorami naukowymi tego numeru są Agnieszka Indycka i Marceli Tureczek, nie ma Bogumiła Mykietowa, dotąd jednego z filarów tego wydawnictwa.
Od tego tomu nad jakością publikacji czuwa Rada Naukowa z profesorem Joachimem Zdrenką jak przewodniczącym i innymi pracownikami naukowymi Uniwersytetu Zielonogórskiego. To Rada decyduje o dopuszczeniu do druku zaproponowanego artykułu, a jak zapewnia redakcja, otrzymuje ich znacznie więcej niż może publikować.
Trzecia odmienność wynika z przyjętej już przed rokiem zasady, że w poszczególnych rocznikach będą dominowały artykuły dotyczące wybranej gminy. Rok wcześniej był nią Pszczew, a teraz jest Trzciel. Promocja tomu odbywa się właśnie w wybranej gminie.
*
Pierwsze artykuły poświęcone są osobie zmarłego profesora Stanisława Kurnatowskiego, archeologa ogromnie zasłużonego dla badań przeszłości Międzyrzecza. Piszą o nim Agnieszka Indycka i Ryszard Patorski.
*
Bohater rocznika – Trzciel – jest tematem następujących artykułów:
Najważniejszy artykuł rocznika przygotował Marceli Tureczek i dał mu długi tytuł: „Ad Mestris locum – interpretujemy dalej. Kilka pytań o Winnicę oraz kaplicę Najświętszej Maryi Panny na marginesie dyskusji o kościołach średniowiecznego Międzyrzecza”. To kolejny głos w prowadzonej od ponad stu lat naukowej dyskusji o lokację eremu braci bernardynów, zwanych Pierwszymi Męczennikami Polski. Większość historyków przyjmuje, że mieścił się on w Międzyrzeczu, ale atuty Kazimierza koło Szamotuł też są istotne. Ponadto: gdzie dokładnie mógłby on stać w Międzyrzeczu? Marceli Tureczek na początku swojego tekstu stwierdza: „wszelkie próby rozstrzygnięcia sporów opierają się wyłącznie na domysłach i interpretowaniu jakże skąpych przekazów źródłowych”. Mimo tego zastrzeżenia, jak na prawdziwego uczonego przystało, wprowadza jeszcze jedną koncepcję i ją uzasadnia. Ważny to głos w tej długiej dyskusji.
*
Dwa teksty Ryszarda Patorskiego dotyczą kościoła św. Jana Chrzciciela w Międzyrzeczu. Pierwszy omawia renesansowe polichromie w prezbiterium, historię odkrycia i sposoby konserwacji. Drugi jest relacją ze spotkania z Mieczysławem Orłowskim, współtwórcą XX-wiecznych polichromii w tym kościele, który od lat mieszka w Monachium i niedawno odwiedził Zieloną Górę.
*
Nowością jest także dział „Materiały do słownika biograficznego Ziemi Międzyrzeckiej”, a w nim biogramy 28 osób, które zapisały się w przeszłości tego regionu. Biogramy te w pierwszej wersji publikowane były w gazecie „Powiatowej”, a tu otrzymały formę naukową. Bardzo potrzebne przypomnienie ludzi.
*
Na XIV tom „Ziemi Międzyrzeckiej w przeszłości” składa się 19 artykułów dotyczących archeologii, historii i konserwacji. Redakcja zauważa, że brak propozycji tematów dotyczących krajobrazu kulturowego, brak przyrody. Zachęca do nadsyłania takich prac.
***
„Ziemia Międzyrzecka w przeszłości”, tom XIV, wyd. Towarzystwo Historyczne Ziemi Międzyrzeckiej, Międzyrzecz – Trzciel 2016, 222 s. Druk został sfinansowany przez Starostwo Międzyrzeckie, publikacja nie ma charakteru komercyjnego i nie jest przeznaczona do sprzedaży.
Korzystałam z egzemplarza w Dziale Regionalnym Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zbigniewa Herberta.
Jaromir
Po raz pierwszy zapraszam do czytania „Pegaza Lubuskiego” online, a nie na wydruku. Bo nie ma wydruku, nie było także zwyczajowej promocji numeru z udziałem autorów tekstów i osób zainteresowanych literaturą tworzoną w Gorzowie. Takie czasy. Ale czytać można.
Polskie Macondo
Gorzów gospodarczy naprawdę ciekawy
Jak piosenki disco polo
Publikacje o regionie w 2018 r.
Wawrów po sąsiedzku
To co pszczoły lubią najbardziej
Wnioski z polsko-niemieckiego jubileuszu
Pamięci Maxa Bahra
Fantasy po raz czwarty
