Spotkanie autorskie zakończyło się dyskusją i brawami

2022-06-22, Akademia im. Jakuba z Paradyża

W Bibliotece Głównej im. Elizy Orzeszkowej Akademii im. Jakuba z Paradyża odbyła się promocja książki JM Rektor prof. dr hab. Elżbiety Skorupskiej-Raczyńskiej ,,Żydzi w powieściach współczesnych Elizy Orzeszkowej (studium językowo-kulturowe)’’.

Spotkanie autorskie rozpoczęło się występem wybitnego klarnecisty, aranżera, laureata wielu nagród, a także trzykrotnego stypendysty Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Grzegorza Tobisa, który jest muzykiem Orkiestry Filharmonii Gorzowskiej od 2012 roku. Kompozytor zagrał utwory inspirowane etnograficzną muzyką żydowską oraz klezmerską. Występ mógł się odbyć dzięki współpracy z Filharmonią Gorzowską.

Po preludium muzycznym rozmowę z Autorką książki poprowadził Dyrektor Biblioteki Głównej mgr Sławomir Jach. Pani Profesor Elżbieta Skorupska-Raczyńska opowiedziała o problematyce opisanych w książce rozdziałów, takich jak: Żydowskie miasteczko w powieściach Elizy Orzeszkowej; Karczmarz, handlarz, krawiec, dzierżawca, kredytor – drobny kapitalista…; Żyd frater i reformista w powieści Eli Makower; Żyd Syjonista w powieści tendencyjnej Pan Graba; Sprawiedliwy – Żyd idealista w powieści Meir Ezofowicz; Rodzina żydowska w powieściach; Das Kind bei den Juden. Autorka, podczas spotkania, zwróciła uwagę, że: „…Orzeszkowa była społecznikiem, kobietą bardzo wrażliwą, pozytywistką w pełnym tego słowa znaczeniu, ale o duszy romantycznej, nie w kontekście epoki literackiej, ale w kontekście empatii i przeżyć”. Dodała również, że pisarka: „Pokazując czasy jej współczesne, opisywała i kreowała to, czego sama doświadczała…”. Natomiast Pani Profesor zaakcentowała, że pisząc swoją nową książkę, interesowało Ją przede wszystkim to, w jaki sposób Orzeszkowa kreowała obraz żydostwa w powieściach i tym samym, jak wpływała na postrzeganie kultury żydowskiej, środowisk żydowskich przez przeciętnego Polaka. Autorka zauważa, że „Orzeszkowa pokazuje Żydów w ich codziennym wymiarze, z chorobami, bolączkami, przeżyciami dobrymi i złymi, ze szczęściem i nieszczęściem, problemami politycznymi, społecznymi, religijnymi”. Pani Profesor opowiedziała również o antropologicznych uwarunkowaniach kształtujących kulturę żydowską, podkreśliła fakt, że dla współczesnych Elizie Orzeszkowej wyznawców judaizmu bardzo ważne było oddanie szacunku starszyźnie, a dzieci natomiast stanowiły siłę rodziny. Wyraziła także myśl, że:

„…postrzegamy świat antropocentrycznie, przez pryzmat własnych doświadczeń i nazywamy go za pomocą słów, które pojęliśmy i przyswoiliśmy. Te doświadczenia budowane są również za pomocą literatury, filmu; wystarczy powołać Olgę Tokarczuk i jej powieści, które mocno wpływają na postrzeganie pewnych wycinków rzeczywistości czy powieści Myśliwskiego […], którego teksty mocno wpływają na postrzeganie wsi. Orzeszkowa nie musiała kierować się romantycznymi wytycznymi, żeby budować obraz problematyki, z którą wszyscy się wówczas borykali, a której my teraz również dotykamy”.

Spotkanie autorskie zakończyło się dyskusją i brawami. Przybyli Goście mogli również zabrać ze sobą promowaną książkę z autografem Autorki.

Relacja: Wiktoria Chojnacka

Fotorelacja: Monika Stefanek. Wiktoria Chojnacka