Kryminologia stosowana, która „szuka przestępcy”

2022-12-24, Akademia im. Jakuba z Paradyża

Wykształcenie na kierunku kryminologia stosowana przygotuje do pracy w roli funkcjonariusza służb porządku publicznego.

Fot. Robert Borowy

Wydział Administracji i Bezpieczeństwa Narodowego Akademii im. Jakuba z Paradyża od 4 lat prowadzi studia pierwszego stopnia na kierunku kryminologia stosowana o profilu praktycznym.

Bezpieczeństwo jest jedną z najwyższych wartości, które daje poczucie spokoju, pewności oraz rozwoju. Nie jest to jednak rzecz trwała, w związku z tym wymaga ogromnego wysiłku ze strony państwa w postaci współpracy wszystkich instytucji, organów rządowych i samorządowych oraz służb państwowych w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa i porządku publicznego. Wychodząc naprzeciw potrzebom edukacyjnym w tym zakresie, Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim kształci na kierunku kryminologia stosowana.

Studia w tym zakresie przygotują przyszłego absolwenta do realizacji zadań z zakresu mechanizmów przestępczych, gdzie w procesie wykrywania sprawców przestępstw student będzie zdobywał wiedzę o elementach mogących ujawnić przestępcę. Ponadto będzie mógł rozwinąć umiejętności praktyczne i nauczy się analizowania czynników przestępczych oraz stosowania specjalistycznych technik kryminalistycznych. W trakcie studiów zostaną przekazane metody nowoczesnej diagnostyki kryminologicznej i wykorzystywania innowacyjnych rozwiązań informatycznych, które usprawnią codzienną pracę organów ścigania.

Kierunek kryminologia stosowana jest rewelacyjną propozycją studiów dla osób, które myślą o pracy w organach ścigania, są otwarte na nowe doświadczenia, podejmują wyzwania i chcą zdobywać wykształcenie w obszarze nauk prawnych, społecznych i nauk o bezpieczeństwie. Wybierając kierunek kryminologia stosowana na Wydziale Administracji i Bezpieczeństwa Narodowego student obiera perspektywy w wyjątkowym, odpowiedzialnym zawodzie funkcjonariusza służb porządku publicznego i nabywa unikatowe umiejętności teoretyczne i praktyczne, które może uzupełnić o praktyki zawodowe w instytucjach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne.

Kształcąc studentów na naszym kierunku, zapoznajemy ich z etapami realizacji przestępstwa, które nazywane są formami stadialnymi. W przypadku przestępstwa umyślnego punktem wyjścia do jego dokonania jest zamiar popełnienia czynu. Z uwagi na to, że przestępstwem zgodnie z jego definicją może być tylko czyn człowieka, czyli uzewnętrznione zachowanie, sam zamiar będący procesem myślowym nie stanowi jeszcze formy stadialnej. Do form stadialnych popełnienia przestępstwa należą: - przygotowanie, - usiłowanie, i - dokonanie.

Kryminologia jest nauką społeczną zajmującą się m.in. czynem zabronionym, jakim jest przestępstwo, oraz osobą sprawcy takiego czynu w obszarze jego zachowania. Uwzględnia również elementy ochrony ofiary oraz systemów zapobiegania i przeciwdziałania popełnianiu przestępstw. Uwzględniając powyższe, cele kształcenia na kryminologii stosowanej na Wydziale Administracji i Bezpieczeństwa Narodowego AJP będą obejmowały zakresy prawa karnego materialnego i procesowego, psychologii oraz nauk o bezpieczeństwie. Praktyczne i teoretyczne zajęcia z przedmiotów dotyczących nauki o przestępstwie, analizy kryminalnej, zachowania ludzi w sytuacjach zagrażających życiu i zdrowiu, jak również działalności organów ścigania w zapobieganiu i wykrywaniu sprawców przestępstw, pozwolą absolwentom na zdobycie specjalistycznej wiedzy, która może zostać wykorzystana w dalszej pracy w instytucjach państwowych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że nabywane w trakcie studiów umiejętności będą również obejmować zasady etyki działania służb porządku publicznego w trakcie czynności wykrywczych, jak również politykę antydyskryminacyjną i przeciwdziałanie zachowaniom korupcyjnym. Dodatkowym elementem szkolenia będą tematy związane z procesem wykrywania sprawców przestępstw oraz prawami i obowiązkami, jakie przysługują stronom, tj. pokrzywdzonemu, świadkowi. W elementach procesu kształcenia wskazane zostaną również tematy związane z zabezpieczeniem śladów, które jako dowody w sprawie będą stanowiły podstawę wnioskowania o przebiegu zdarzenia przestępczego.

Tak postawione cele kształcenia zostaną osiągnięte dzięki wysoko wykwalifikowanej kadrze naukowo-dydaktycznej naszej Akademii. Wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu zajęć, niejednokrotnie połączone z praktyką związaną ze służbą w szeroko pojętych organach ścigania, pozwolą na przekazywanie bardzo specjalistycznej wiedzy studentom kierunku kryminologia stosowana.

Zajęcia będą prowadzone w grupach tematycznych stanowiących jedną całość nauki, jaką jest kryminologia. Po teoretycznych wprowadzeniach w przedmioty, jakimi są elementy prawa karnego materialnego, obejmujące podstawowe definicje przestępstwa jako czynu zabronionego, wskazujące różnice pomiędzy innymi czynami zabronionymi, proces kształcenia omówi ustawowe znamiona przestępstw, wskaże kontratypy i wyłączenia winy w polskim prawie, jak również społeczne i prawne obowiązki informowania organów ścigania o przestępstwie. Kolejnym etapem będzie zdobywanie wiedzy przez studentów z zakresu prawa procesowego, poznają, jakie informacje stanowią podstawę do wszczęcia postępowania, kto i w jaki sposób zawiadamia organy ścigania oraz jakie cele i składowe procesu karnego występują do jego zakończenia poprzez akt oskarżenia lub umorzenie sprawy. Poza teoretycznymi elementami kształcenia student kierunku kryminologia stosowana będzie miał możliwość poznania praktycznej części nauki o przestępstwie poprzez ćwiczenia i własne analizy w budowaniu wersji śledczych z założonych czynów przestępczych. Studium przypadku oparte będzie również na doświadczeniach kadry naukowo-dydaktycznej, które zostały zdobyte w trakcie wieloletnich doświadczeń w pracy służb porządku publicznego.

Nauka na kierunku pozwala zapoznać się z elementami techniki kryminalistycznej, gdzie studenci mogą poznać podstawy ujawniania i zabezpieczania śladów kryminalistycznych. Ich obszar materialny obejmuje m.in. ślady daktyloskopijne, biologiczne, traseologiczne, mechanoskopijne oraz użycia broni palnej. Student ma możliwość zapoznania się z pewnymi elementami pracy technika kryminalistyki na miejscu zdarzenia, sam może przenieść ślad linii papilarnych na folię daktyloskopijną, dokonać odlewu obuwia pozostawionego na miejscu zdarzenia, czy uzupełnić protokół oględzin rzeczy, który ujawni jako ślad/dowód w sprawie.

Na ten niezbędny zespół wiadomości składają się podstawowe pojęcia, takie jak m.in.: prawo, system źródeł prawa, hierarchia źródeł prawa, norma prawna oraz rodzaje aktów prawnych. Są to wiadomości wstępne, podstawowe, stanowiące swoisty „elementarz” funkcjonariuszy organów ścigania, którymi mogą zostać nasi absolwenci. Prawidłowe zrozumienie tych wiadomości oraz ich zapamiętanie jest niezbędne do opanowania treści nauczania przewidzianych w programie studiów kryminologia stosowana, a tym samym niezbędne do tego, aby w profesjonalny sposób wykonywać powierzone zadania po podjęciu pracy.

Absolwenci naszego kierunku będą mogli, po zakończeniu studiów, ubiegać się w postępowaniu kwalifikacyjnym o przyjęcie do służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny. Do jednych z największych formacji mundurowych w tym zakresie należy Policja, która zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji pozwala Komendantowi Głównemu Policji zawierać porozumienia ze szkołami wyższymi prowadzącymi studia na kierunku prawo, administracja, bezpieczeństwo wewnętrzne i bezpieczeństwo narodowe o realizacji w ramach tych kierunków treści kształcenia wybranych z programu szkolenia zawodowego podstawowego policjantów. Powyższe powoduje, że absolwenci takich kierunków, po przyjęciu do służby, odbywają skrócone szkolenia podstawowe zawodowe realizowane dla policjantów.

dr inż. Robert Maciejczyk

WAiBN AJP