2025-02-06, Akademia im. Jakuba z Paradyża
Sztuczna inteligencja, w skrócie AI (ang. Artificial Intelligence), to technologia, która coraz bardziej wkracza w nasze codzienne życie.
Najprościej mówiąc, AI to zdolność komputerów i programów do naśladowania ludzkiego myślenia i działania – potrafią analizować, podejmować decyzje i reagować w sposób przypominający człowieka.
Przykładem są popularne chatboty, które rozmawiają z nami w sklepach internetowych, czy asystenci głosowi w smartfonach, podpowiadający nam najlepszą trasę do pracy i domu. Dzięki specjalnym algorytmom takie programy nie tylko wykonują nasze polecenia, ale z każdą interakcją uczą się coraz lepiej rozumieć nasze potrzeby.
AI to jednak coś więcej niż tylko „mądre” aplikacje w telefonach. Ta technologia już teraz zmienia świat – od samochodów, które same się prowadzą, po systemy medyczne pomagające lekarzom w diagnozowaniu chorób. Dzięki AI wiele trudnych, czasochłonnych zadań wykonują za nas maszyny, co pozwala nam skupić się na tym, co ważniejsze. Sztuczna inteligencja to już nie odległa wizja przyszłości, lecz nasza codzienność – znajdziemy ją w samochodach, smartfonach, telewizorach, odkurzaczach, a nawet lodówkach, ułatwiając życie na każdym kroku.
Pierwsze znaczące badania w dziedzinie, którą Alan Turing nazwał „Machine Intelligence”, zostały przeprowadzone przez niego samego. AI jako akademicka dyscyplina została zdefiniowana w 1956 roku. Przez lata wielokrotnie przechodziła przez cykle od optymizmu przez rozczarowanie do strat finansowych i ponownego optymizmu. Zainteresowanie nią i finansowanie znacząco wzrosły po 2012 roku, gdy głębokie uczenie (ang. deep learning) przewyższyło wszystkie wcześniejsze techniki AI, a po 2017 roku nastąpił rozwój architektury Transformer. Lata około 2020 roku były okresem tzw. „AI spring” z ogromnymi postępami w dziedzinie AI, głównie dzięki firmom, uniwersytetom i laboratoriom zlokalizowanym w Stanach Zjednoczonych. Przykład jak - krótki przegląd historii rozwoju „widzi” sztuczna pokazano na poniższym zdjęciu.
AI może oferować automatyzację, wspomaganie decyzji, analizę danych i wiele innych funkcji, które przekształcą tradycyjne podejście do pracy, ochrony zdrowia, edukacji, sztuki, rozrywki oraz życia codziennego. Już teraz zastępuje lub wspomaga ludzi w wykonaniu zadań, które wymagają analizy dużych zbiorów danych, takich jak analiza trendów rynkowych, personalizacja doświadczeń klientów czy nawet diagnozowanie chorób. To właśnie w medycynie przynosi rewolucyjne zmiany, które mogą mieć ogromny wpływ na zdrowie i leczenie ludzi na całym świecie. Bo co się stanie, kiedy poprosimy ją (to?), żeby wymyśliła lek na raka czy inne schorzenia nękające ludzkość i ona to zrobi, zbierając i syntezując dane ze wszystkich dziedzin nauki i wynalazków ludzkości?
Kolejna dziedzina to edukacja. AI może oferować spersonalizowane ścieżki uczenia się, analizując postępy i style uczenia się poszczególnych osób, dostosowując materiały edukacyjne do ich indywidualnych potrzeb. Niestety, coraz częściej wykorzystywana jest przez uczniów i potrafi w sposób bardzo udany odrabiać za nich lekcje, rozwiązywać zadania czy pisać teksty na różne przedmioty.
W sztuce i rozrywce AI jest wykorzystywana do tworzenia muzyki, sztuki wizualnej, a nawet scenariuszy filmowych, co otwiera debatę na temat kreatywności maszyn i oryginalności dzieł przez nią wytworzonych. Wiele dyskusji wywołało na przykład wygranie prestiżowego konkursu fotograficznego przez zdjęcie wygenerowane przez AI. Przykład jak - Możliwości zastąpienia człowieka przez AI w różnych aspektach życia „widzi” sztuczna pokazano na głównym zdjęciu.
Odnosząc się do życia codziennego, przywołajmy chociażby sprzątające roboty czy inteligentnych asystentów. AI już teraz ułatwia ludziom życie poprzez automatyzację prostych zadań i oferowanie inteligentnych rozwiązań. Jest stosowana w wielu sferach codziennego życia, od zarządzania domowymi urządzeniami inteligentnymi począwszy, przez personalizację doświadczeń zakupowych online, aż po ulepszanie systemów bezpieczeństwa i monitoringu. Dzięki temu ludzie mogą skupić się na bardziej twórczych i satysfakcjonujących zadaniach, delegując rutynowe i powtarzalne czynności maszynom.
W ostatnich latach nastąpił dynamiczny rozwój robotyki humanoidalnej, co znacząco wpływa na nasze codzienne życie. Przykładem jest robot Optimus firmy Tesla, który dzięki zaawansowanym sieciom neuronowym potrafi poruszać się po trudnym terenie, co stanowi krok w kierunku prawdziwie autonomicznych maszyn. Dodatkowo Optimus potrafi wykonywać zadania manualne, takie jak przenoszenie przedmiotów w magazynach czy montaż komponentów na liniach produkcyjnych, co czyni go wartościowym wsparciem w przemyśle logistycznym i produkcyjnym.
Również chiński startup Agibot, założony przez byłego innowatora Huawei, rozpoczął masową produkcję robotów humanoidalnych. Celem jest zastosowanie tych robotów zarówno w przemyśle, jak i w gospodarstwach domowych, co może zrewolucjonizować nasze podejście do automatyzacji. Przykładowo, roboty te wykonują takie zadania, jak dostarczanie przesyłek w biurach, pomaganie w obsłudze klientów w punktach handlowych czy asystowanie w operacjach logistycznych.
W obliczu starzejącego się społeczeństwa Chiny wprowadzają roboty humanoidalne do opieki nad seniorami. Ta inicjatywa ma na celu złagodzenie kryzysu demograficznego i zapewnienie odpowiedniej opieki dla rosnącej liczby osób starszych. Roboty wspomagają seniorów poprzez monitorowanie parametrów zdrowotnych, przypominanie o przyjmowaniu leków, a także oferowanie towarzystwa i rozrywki, co łagodzi poczucie samotności.
Wszystkie te przykłady pokazują, że rozwój sztucznej inteligencji i robotyki humanoidalnej niesie ze sobą zarówno korzyści, jak i wyzwania, które warto analizować w kontekście ich wpływu na społeczeństwo.
Zastanówmy się jednak nad ochroną prywatności, gdyż AI wymaga dostępu do dużych zbiorów danych. Algorytmy AI mogą analizować i przetwarzać dane osobowe, co wywołuje pytania o granice nadzoru i wykorzystania tych informacji. Wzrost użycia AI wymusza rozwój nowych strategii ochrony danych, aby zapewnić użytkownikom bezpieczeństwo i prywatność. Może więc AI będzie wykorzystywana do… ochrony przed AI? Niewątpliwie ma ona potencjał do wpływania na kluczowe decyzje życiowe, takie jak wybory zawodowe, zdrowotne czy finansowe poprzez dostarczanie analiz i rekomendacji. Jednak uzależnienie podejmowania decyzji od AI może ograniczać ludzką autonomię i wolność wyboru. Konieczne jest zachowanie równowagi między korzystaniem z zalet AI a utrzymaniem ludzkiej kontroli nad ważnymi decyzjami. Rozwój i implementacja AI wymagają jasnych uregulowań prawnych, aby zapewnić odpowiedzialność i etyczne wykorzystanie tej technologii. Wiele krajów i organizacji międzynarodowych pracuje nad opracowaniem przepisów dotyczących AI, koncentrując się na ich etyce, bezpieczeństwie i przejrzystości. Te regulacje mają na celu ochronę użytkowników przed potencjalnymi nadużyciami i szkodliwym wykorzystaniem AI, jednocześnie promując innowacje i rozwój technologii.
Współpraca między AI a ludźmi staje się coraz ściślejsza. Przykładem jest wspomniana już medycyna. Systemy AI wspomagają lekarzy w diagnozowaniu chorób i doborze terapii, analizując ogromne ilości danych w sposób niemożliwy do ogarnięcia przez człowieka. Podobnie w przemyśle, AI optymalizuje procesy produkcyjne i łańcuchy dostaw. Te zastosowania pokazują, że AI może być narzędziem wzmacniającym ludzkie zdolności, a nie tylko zastępującym pracę człowieka.
Jakie jeszcze obszary współpracy AI i ludzi przewidują eksperci? Według raportu PwC do 2030 roku AI może przynieść globalnej gospodarce dodatkowe 15,7 bln USD, z czego większość dzięki wzrostowi produktywności pracy ludzkiej, a nie jej eliminacji. AI pomoże pracownikom podejmować lepsze decyzje i szybciej rozwiązywać problemy. W edukacji zrewolucjonizuje nauczanie poprzez indywidualizację i dostosowanie treści do potrzeb każdego ucznia. W medycynie przyspieszy opracowanie nowych terapii i umożliwi precyzyjną diagnostykę. W branży rozrywkowej pozwoli tworzyć bardziej angażujące doświadczenia, np. w grach komputerowych.
Jednak, aby te korzyści stały się faktem, niezbędne jest zbudowanie zaufania do technologii AI wśród jej użytkowników. Oprócz regulacji prawnych, konieczne jest etyczne projektowanie i wdrażanie systemów AI z poszanowaniem prywatności i bezpieczeństwa ludzi. Tylko wtedy możemy mieć pewność, że AI będzie pozytywną siłą wspierającą człowieka, a nie zagrożeniem jego autonomii i godności. Przykład jak - Przyszłość interakcji człowiek – AI „widzi” sztuczna pokazano na rys. 3.
Podsumowując, warto podkreślić, że rozwój sztucznej inteligencji zmienia wiele sfer życia człowieka – od obowiązków zawodowych po rozrywkę. Chociaż wciąż pojawiają się obawy o eliminację miejsc pracy przez AI, eksperci przewidują, że technologia ta raczej uzupełni i wzmocni ludzkie zdolności. Zdaniem autorów, przyszłość zależy od tego, czy ludzie potrafią mądrze korzystać z narzędzia, jakim jest AI. Jeśli pójdziemy dobrą drogą, może ona pomóc rozwiązać wiele problemów trapiących ludzkość.
dr inż. Łukasz Lemieszewski
Prodziekan Wydziału Technicznego
Robert
Borowy
W środę, 26 marca w budynku nr 6 przy ul. Fryderyka Chopina 52 w Gorzowie odbędzie się organizowany przez Wydział Techniczny wojewódzki konkurs informatyczny.
Cyfrowy świat humanistyki – twórz i odkrywaj przyszłość
Gorzowska uczelnia zaprasza na dzień otwarty
Zaproszenie na podwójny jubileusz
Ochrona ludności to wyzwanie i wezwanie do współpracy
Akademickie Mistrzostwa Menedżerskie
Będą mówić o bezpieczeństwie w sieci
Kiedy sztuczna inteligencja zastąpi w pracy człowieka?
To pierwsze tak szczegółowe opracowanie
O poezji... ,,Liściarnia"
