Alojzy Banach, patron lubuskiej policji

2021-09-18, Kronika policyjna

Piątkowa uroczystość poświęcona była przekazaniu najbliższej rodzinie Alojzego Banacha, aspiranta Policji Państwowej i patrona lubuskiej Policji publikacji przygotowanej przez Instytut Pamięci Narodowej przy współpracy z Komendą Wojewódzką Policji w Gorzowie Wielkopolskim.

To gest dla najbliższych patrona Lubuskiej Policji, który ukazuje najważniejsze karty tej pięknej, pełnej patriotyzmu historii, którą napisał dla ukochanej Polski.
26 kwietnia 2019 roku podczas uroczystości związanych z obchodami 100. rocznicy powołania Policji Państwowej odsłonięto tablicę poświęconą pamięci aspiranta Alojzego Banacha, patrona Policji województwa lubuskiego.

Alojzy Banach urodził się 5 października 1892 roku w Lińsku, w ówczesnym zaborze pruskim. Na początku 1918 roku wstąpił ochotniczo do Błękitnej Armii generała Józefa Hallera we Francji. Po zakończeniu służby w tej formacji wojskowej Alojzy Banach 11 listopada 1920 roku wstąpił do nowo utworzonej Policji Państwowej.

Po rozpoczęciu służby trafił do Tarnopola, głównego miasta województwa podolskiego, które w okresie dwudziestolecia międzywojennego przeżywało ostatni w swoich dziejach okres rozkwitu. Alojzy Banach na początku pełnił służbę zewnętrzną, a następnie pracował w biurze śledczym Komendy Wojewódzkiej Policji Państwowej w Tarnopolu. 26 grudnia 1929 roku zawarł związek małżeński z Antoniną Wasiatyńską. W kolejnych latach urodziły się jego dwie córki: Maria (1933 rok) i Alicja (1937 rok).

Alojzy Banach był wielokrotnie odznaczany. Otrzymał Medal Pamiątkowy – Za Wojnę 1918 – 1921, który był wyróżnieniem dla uczestników walk o niepodległość i zabezpieczenie granic Rzeczypospolitej Polskiej. Odebrał również Medal 10-lecia Odzyskania Niepodległości oraz Srebrny i Brązowy Medal „Za Długoletnią Służbę”, przyznany za odwagę, zasługi w walce o niepodległość kraju oraz za pracę dla wolnej ojczyzny i społeczeństwa, wychodzącą poza służbowe obowiązki. Rankiem 17 września 1939 roku Alojzy Banach wyszedł z domu i udał się do swojej jednostki, aby podjąć codzienne obowiązki służbowe. Kilka godzin wcześniej wschodnie tereny Polski zostały zaatakowane przez Armię Czerwoną. Tego samego dnia po godz. 16 wrócił do domu, zabrał plecak z rzeczami osobistymi i pożegnał się z rodziną. Mimo możliwości ewakuacji wraz ze swymi bliskimi Alojzy Banach wybrał obowiązek wobec Ojczyzny. Kilka dni później, tak jak wielu innych funkcjonariuszy Policji Państwowej i żołnierzy został aresztowany przez wojska sowieckie.

Jako jeniec wojenny trafił do obozu w Ostaszkowie. 22 marca 1940 roku Ławrientij Beria wydał tajny rozkaz, który stanowił podstawę do rozpoczęcia mordowania polskich jeńców wojennych i więźniów. 1 kwietnia 1940 roku w Moskwie podpisane zostały pierwsze „listy śmierci”, zlecenia na wysyłkę więźniów z obozów do miejsc kaźni. 3 kwietnia 1940 roku NKWD rozpoczęło likwidację obozu w Kozielsku, a dwa dni później obozów w Starobielsku i Ostaszkowie. Kolejne grupy jeńców przewożono do siedziby obwodowego zarządu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Twerze i mordowano w piwnicach tego budynku. W ten sposób i w tym miejscu najprawdopodobniej 16 kwietnia 1940 roku został zamordowany Alojzy Banach. Jego ciało wywieziono do wsi Jamok nieopodal Miednoje. Tam, na terenie ośrodka wypoczynkowego kalinińskiego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, na skraju lasu znajdowały się doły o głębokości kilku metrów. Ofiary zbrodni zostały pochowane w 23 zbiorowych, bezimiennych mogiłach. Decyzją Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 roku Alojzy Banach został pośmiertnie awansowany na pierwszy stopień oficerski, to jest aspiranta Policji Państwowej.
Więcej o tamtym wydarzeniu w poniższym materiale:

ASPIRANT ALOJZY BANACH PATRONEM LUBUSKIEJ POLICJI

Po zakończeniu uroczystości jubileuszowych pojawiła się myśl o przybliżeniu postaci Alojzego Banacha, jako wzoru patriotyzmu i wierności policyjnej przysiędze. Miał to być swoisty hołd oddany funkcjonariuszowi Policji Państwowej, którego postawa przyczynia się do budowania policyjnego etosu służby, a także docenienie człowieka, który wiernie służąc Ojczyźnie i broniąc honoru polskiego policjanta, oddał życie wypełniając do końca słowa roty ślubowania. W tym celu Komenda Wojewódzka Policji w Gorzowie Wielkopolskim nawiązała współpracę z Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, której owocem było wydanie publikacji poświęconej patronowi lubuskiej Policji. Tekst publikacji został przygotowany przez starszego sierżanta Przemysława Adamika z Wydziału Komunikacji Społecznej Komendy Wojewódzkiej Policji w Gorzowie Wielkopolskim. Jest on rezultatem wielu spotkań z Panią Alicją Marosz, córką Alojzego Banacha i Prezesem Stowarzyszenia „Gorzowska Rodzina Katyńska”. W opracowaniu publikacji wykorzystano rodzinne wspomnienia i ustne przekazy Pani Alicji oraz unikatowe zdjęcia i materiały, pochodzące z rodzinnych zbiorów. Stronę graficzną i wydanie publikacji poświęconej Alojzemu Banachowi przygotował Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie.
Po skutecznej realizacji powyższej inicjatywy przyszedł czas na uroczyste wręczenie publikacji rodzinie naszego patrona. Trafiła ona zatem do rąk Pani Alicji Marosz, córki aspiranta Alojzego Banacha i prezesa Stowarzyszenia „Gorzowska Rodzina Katyńska” oraz jej męża Edwarda. Uroczystego przekazania dokonał Komendant Wojewódzki Policji w Gorzowie Wielkopolskim, inspektor Jarosław Pasterski oraz Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, Pan doktor Paweł Skubisz.
Po tym nastąpił uroczysty moment złożenia kwiatów przed tablicą upamiętniającą Alojzego Banacha, aspiranta Policji Państwowej i oddanie hołdu patronowi. Po zakończeniu tej części uroczystości wszyscy uczestnicy przemieścili się do Gorzowskiej Katedry gdzie odprawiona została Msza Święta z okazji Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej i Dnia Sybiraka oraz na Cmentarz Komunalny, gdzie miał miejsce uroczysty apel z ceremoniałem wojskowym. O tym w następnym komunikacie Lubuskiej Policji.

podinsp. Marcin Maludy
Rzecznik Prasowy
KWP w Gorzowie Wlkp.