2019-03-19, Leśnym tropem
Przełom lutego i marca to czas, kiedy samce jeleni szlachetnych, zwane bykami zrzucają poroże, które stanowi nie lada gratkę dla zbieraczy poszukujących tych „skarbów”.
Na początku jednak należałoby zadać pytanie, dlaczego jeleń zrzuca poroże? I czy „poroże to to samo, co rogi”? Często ludzie niemający kontaktu z przyrodą i niezagłębiający się w biologię jeleniowatych nazywają poroże rogami, co jest błędem.
Poroże to…
Poroże to wytwór łącznotkankowy twardy, kostny twór wyrastający z kości czołowej możdżeni na głowie samców jeleniowatych. Poroże zrzucane i nakładane jest corocznie, co stanowi ewenement w przyrodzie. Stanowi ono oręż niezbędny bykowi jelenia do obrony i w walce o samicę, którą nazywamy łanią, podczas godów zwanych rykowiskiem. Poroże zbudowane jest w 60% z substancji mineralnych i około 40% z substancji organicznych. Wśród substancji mineralnych dominują sole wapnia i fosforu.
A rogi to…
Natomiast róg to twardy wyrostek występujący na głowie niektórych ssaków np. krowy czy kozy, zwykle parzyście. W większości przypadków jest to wytwór skóry właściwej zbudowany z twardej keratyny, czasem wraz z pokrywanymi możdżeniami. Co istotne, rogi nabudowywane są przez całe życie osobnika danego gatunku i nie są zrzucane.
Kolekcjonerzy poroży
W gorzowskich lasach występuje dość sporo jeleni szlachetnych, co za tym idzie, sporo jeleni byków zrzuca poroże, które jest chętnie zbierane przez nawet trudniących się tym ludzi. Zachętą dla zbieraczy jest cena poroża w skupie oraz chęć znalezienia pięknego okazu, co stanowi niesamowitą frajdę dla kolekcjonerów. Czasami znajdujemy jedną sztukę zwaną tyką, a szczęśliwcy znajdują w większej lub mniejszej odległości tak zwane pary, czyli komplet, to jest prawą i lewą tykę poroża jelenia od jednego osobnika. Niektóre okazy par zrzutów dochodzą do 8-9 kg., co stanowi niezbity dowód, że myśliwi prowadzą prawidłową selekcję gatunku. Charakterystyczne dla jeleniowatych w cyklu rozwoju i zrzucania poroża jest to, iż starsze osobniki nakładają szybciej i szybciej zrzucają poroże. Niestety, dla jeleni okres, w którym zrzucają poroże, jest ciężkim czasem z powodów ciągłej penetracji oraz tropienia przez zbieraczy. Jelenie są przeganiane z dziennych ostoi, takich jak młodniki, trzcinowiska, przez co są cały czas w ruchu i nie mają chwili wytchnienia.
Mimo iż sam poszukuję zrzutów, przerażony jestem sytuacjami, w których dochodzi do „przeczesywania” całych areałów leśnych przez współpracujących zbieraczy. Przyrodnik, który zna zachowania jelenia, doskonale zdaje sobie sprawę, że takie nagminne płoszenie prowadzi do migracji z terenu, gdzie przebywał, co skutkuje tym, iż w danym miejscu nie zrzuci swojego poroża, bo go tam po prostu nie będzie. Dodatkowo trzeba zwrócić uwagę na fakt, iż przeganiane zwierzę stanowi zagrożenie dla ruchu drogowego a spłoszony jeleń może stworzyć śmiertelne zagrożenie na drodze. Pamiętajmy zatem, aby korzystając z dobra lasów szanować ich mieszkańców i w miarę możliwości nie płoszyć dzikich zwierząt.
Hubert Klimczak
Instruktor do spraw łowiectwa
Polski Związek Łowiecki
Fot. Archiwum PZŁ
Jaromir
Przed nami jubileuszowa piąta edycja konkursu fotograficznego. Urzekło Cię piękno otaczającej przyrody, wykonałeś ciekawe ujęcie przedstawiające zwierzęta łowne, przyrodę Ziemi Lubuskiej lub Rejonu Solecznickiego podziel się z innymi.
Skrzynki lęgowe dla ptaków i nietoperzy
Samiec puchacza pełen sił wrócił
Kult św. Huberta wśród leśników i myśliwych
Gorzowskie Towarzystwo Łowieckie
Koniki polskie naszą rodzimą rasą konia
Przyroda lubi czasem płatać figle
Leśne misterium jesieni
Uratowany puchacz z Nadleśnictwa Barlinek
Nagrody za najpiękniejsze zdjęcia natury
