Słonka – co to za ptak?

2020-05-29, Leśnym tropem

Słonka – tajemniczy, osobliwie wyglądający ptak, którego można spotkać w pod gorzowskich lasach.

Fot. Wolne zasoby wiki/Roland Slabke

Słonka /Scolopax rusticola/ dawniej nazywana słomką czy słąką jest największym europejskim przedstawicielem bekasowatych, jest gatunkiem przelotnym, typowo leśnym. Gniazduje u nas, ale po wyprowadzeniu lęgów odlatuje na zimę.

Jak wygląda słonka?

Ptak wielkością zbliżony do gołębia o krępej budowie ciała z charakterystycznym, nieproporcjonalnie długim dziobem oraz wysoko osadzonymi, stosunkowo dużymi i ciemnymi oczami. Charakterystycznym dla słonki jest to, że w locie ma dziób opuszczony w dół. Samiec i samiczka mają jednakowe, typowo ochronne upierzenie w kolorze rdzawobrunatnym ze skomplikowanym wzorem plam płowych, rdzawych, szarych i czarniawych. Na wierzchu głowy charakterystyczne, szerokie, poprzeczne pręgi.

Gdzie można spotkać słonkę?

Słonka zamieszkuje wilgotne lasy liściaste i mieszane: olsy, łęgi, grądy i wilgotne bory z bogatym podszytem jeżyn, paproci i borówek. Często żeruje wzdłuż strumieni, przy rozlewiskach i źródliskach. Gniazdo buduje na ziemi, ukryte jest w gęstej roślinności pod gałęziami drzew lub krzewów. Jest to płytkie zagłębienie o średnicy kilkunastu centymetrów wysłane suchymi trawami, zeschłymi liśćmi, igliwiem i piórami w którym znajduje się 2-5 jaj. Dzień spędza w ukryta w gęstwie podszytu lub runa leśnego rozpoczynając żerowanie o zmroku. Miejsce bytowania, nocny tryb życia i ochronne upierzenie sprawia, że słonkę dla niewprawnego obserwatora trudno ją wypatrzeć. U nas słonkę można spotkać np. w Puszczy Gorzowskiej, wzdłuż doliny Kłodawki.

Czym się żywi słonka?

Podstawą pożywienia słonki stanowią drobne bezkręgowce, głównie dżdżownice, pająki owady i ich larwy oraz ślimaki zdobywając je w sposób szczególny, zagłębiając raz po raz długi dziób w pulchnej glebie. Nadmienić trzeba, że słonka ma bardzo wyjątkowy dziób, jego końcowa część jest silnie unerwiona i zaopatrzona w ciałka dotykowe dzięki czemu pożywienie znajduje nie wzrokiem a dotykowo. Ponadto dziób wyposażony jest w swoisty mechanizm umożliwiający tylko częściowe rozwarcie szczęk. Dzięki niemu słonka może lekko unieść sam koniec górnej części dzioba i jak za pomocą pęsety może pochwycić i wyciągnąć z ziemi swoją zdobycz.

Okres godowy ptaków zwany tokami – czy u słonki jest on jakiś charakterystyczny?

Okres godowy u słonki rozpoczyna się zaraz po powrocie tych ptaków z zimowisk na przełomie marca i kwietnia. Rozpoczynają go lotem tokowym zwanym ciągami. Są to szczególne loty samców, które w poszukiwaniu samic okrążają tereny lęgowe, przelatując niezbyt wysoko nad wierzchołkami drzew wydając charakterystyczne dźwięki chrapania i psykania. Przy spotkaniu się dwóch rywali dochodzi między nimi do drobnych starć powietrznych. Loty odbywają się przed wschodem słońca u schyłku dnia, kiedy samiec początkowo lata wysoko i szybko do 50 km/h i stopniowo wraz z zapadaniem zmroku niżej i wolniej, zmniejszając prędkość do 18 km/h, jest to najwolniejszy ptasi lot. Samice zwykle w tym czasie zazwyczaj przebywają na ziemi wabiąc samców swoistym zachowaniem i głosem. Na odzew samicy samiec przerywa ciąg dalej tokując już na ziemi z nastroszonymi piórami i rozłożonym ogonem oraz przyciśniętym do piersi dziobem obiega wokół samicę z cicha chrapiąc. Po wszystkim samiec odlatuje pozostawiając samicy dalszą troskę o gniazdo i wychowanie potomstwa, bowiem słonki nie tworzą trwałych par lęgowych.

Witold Marciniak – członek ZO PZŁ w Gorzowie Wlkp.

Leśnym tropem

Jaromir

V edycja Konkursu Fotograficznego im. Włodzimierza Korsaka

Przed nami jubileuszowa piąta edycja konkursu fotograficznego. Urzekło Cię piękno otaczającej przyrody, wykonałeś ciekawe ujęcie przedstawiające zwierzęta łowne, przyrodę Ziemi Lubuskiej lub Rejonu Solecznickiego podziel się z innymi.