Można być zakażonym i o tym nie wiedzieć

2022-12-01, Zdrowie

Z Michałem Chojnickim, dr. n. medycznych, specjalistą chorób zakaźnych Wielospecjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Gorzowie, rozmawia Maja Szanter

Dr Michał Chojnicki Fot. WSzW w Gorzowie

- HIV – ludzki wirus upośledzenia odporności, choć znany od lat 80., wciąż wzbudza wiele kontrowersji. Jak na pewno nie można się nim zarazić?

- Łatwiej powiedzieć w jaki sposób może dojść do zakażenia. Czyli przez kontakt z krwią, wydzielinami zabrudzonymi krwią, poprzez seks oraz w trakcie ciąży i porodu z mamy na dziecko. Wszystkie inne kontakty są bezpieczne, czyli wspólne mieszkanie, praca, uprawianie sporu czy dzielenie innych pasji. Przekazanie HIV w trakcie zabiegów medycznych, pobytu w wojsku czy wspólnego podróżowania, jest praktycznie niemożliwe.

- Czyli potencjalne ryzyko dotyczy sporej części społeczeństwa.

- W związku z tym, że ryzyko występuje u wszystkich osób aktywnych seksualnie, zaleca się wykonywanie testów przesiewowych HIV nie tylko w grupach ryzyka. Obecnie w trakcie ciąży występuje obowiązek zbadania ciężarnej w tym kierunku. Statystycznie większe ryzyko występuje u osób bardziej aktywnych seksualnie, używających narkotyków dożylnych. Jednak osoby zakażone są w każdej grupie społecznej, również wśród osób, u których trudno ustalić jakiś moment zakażenia.

- Jakie są objawy HIV?

- Nie objawy, a ich brak jest problemem. Zanim pojawią się objawy, występuje okres, w którym pacjent jest zakaźny, a nie zdając sobie z tego sprawy, stanowi ryzyko dla innych osób. Po infekcji występuje okres z powiększonymi węzłami chłonnymi, mogący przypominać inne infekcje wirusowe, który ustępuje. Objawy upośledzenia odporności pojawiają się dopiero po kilku latach.

- Jak przebiega zakażenie i po jakim czasie przechodzi w AIDS?

- Częstsze infekcje, jeszcze nie definiujące AIDS, pojawiają się już w drugiej fazie choroby, po kilku latach. Wówczas występują częściej powszechne zakażenia wirusowe. AIDS jako głęboki niedobór z charakterystycznymi dla tego stanu chorobami pojawia się po tym okresie. Może to trwać od kilku do nawet kilkunastu lat.

- Czy HIV jest dziś uleczalne?

- Mimo blisko 40 lat badań, nadal zakażenie HIV jest chorobą niewyleczalną. W ostatnich latach pojawiły się wysoko skuteczne leki mogące wyleczyć inną przewlekłą infekcję, czyli zakażenie HCV. Jednak wobec HIV to, co możemy zaproponować, to kontrola zakażenia, tak aby nie pogłębiały się niedobory odporności.

- Polacy niechętnie badają się w kierunku HIV, obawiając się nie tylko wyniku, ale też braku anonimowości. Słusznie?

- W Polsce istnieje sieć Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych, w których można wykonać bezpłatnie i anonimowo testy w kierunku HIV. Ich obecność nie tylko bardzo poprawia dostęp do diagnostyki, ale również dzięki wykwalifikowanemu personelowi można skonsultować się, czy jakieś zachowanie mogło być ryzykowne, jak zabezpieczyć się na przyszłość.
Niestety, w Gorzowie taki punkt przestał istnieć kilka lat temu.

- Jak uniknąć zakażenia?

- Tutaj klasyczne zalecenia unikania ryzykownych zachowań jest nadal aktualne. Zakażenia związane z przetaczaniem krwi, czy kontaktem ze służbą zdrowia praktycznie nie istnieje. Podobnie dzięki obowiązkowi badań HIV w ciąży oraz profilaktyce zakażenia matka-dziecko, praktycznie nie istnieje. Jako ryzykowne zachowania rozumie się stosowanie narkotyków dożylnych oraz seks z partnerami o nieznanym statusie zakażenia HIV.

- Czy istnieje szczepionka przeciw HIV?

- Niestety nie ma obecnie szczepionki, przeciw HIV, jednak istnieje inna metoda zabezpieczenia, zwana jako profilaktyka przedekspozycyjna. Istnieją tabletki, które przyjmowane w odpowiedni sposób znacząco zmniejszają ryzyko zachorowania na HIV. Metoda ta nazywa się Prep. Obecnie istnieją poradnie, w których można wdrożyć taką profilaktykę.

- Dziękuję za rozmowę.

Warto wiedzieć

- 1 grudnia obchodzony jest Światowy Dzień AIDS.

- Został on zainicjowany przez Światową Organizację Zdrowia w 1988 roku.

- Symbolem solidarności z osobami dotkniętymi wirusem HIV oraz chorobą AIDS jest czerwona wstążka.

- Według ekspertów z Krajowego Centrum AIDS co 6 sekund na całym świecie dochodzi do zarażenia wirusem HIV.

- Większość osób zakażonych nie jest tego świadoma.