Kolejki do nefrologa coraz dłuższe

2025-02-23, Zdrowie

Jak wynika ze sprawozdań Narodowego Funduszu Zdrowia, w województwie lubuskim w ciągu ostatnich 30 miesięcy liczba pacjentów oczekujących do poradni nefrologicznej w przypadkach pilnych wzrosła o 312%, w przypadkach stabilnych o 62%.

Fot. pixabay.com

Problemy kolejek między innymi w tej specjalizacji miała rozwiązać opieka koordynowana w podstawowej opiece zdrowotnej. Niestety, w województwie lubuskim tylko 73 placówki podpisały umowę na realizację takich świadczeń (1), pojawiają się również komplikacje w finansowaniu opieki koordynowanej przez płatnika.

Jak wynika z sondażu Instytutu Badań Pollster przeprowadzonego na zlecenie "Super Expressu" aż 66% Polaków negatywnie ocenia stan ochrony zdrowia. Zbyt długie kolejki do lekarzy to jeden z najczęściej wskazywanych problemów polskich pacjentów. W resorcie zdrowia trwają prace nad koncepcją tzw. „odwracania piramidy świadczeń”, która w swoim założeniu ma na celu przekierowanie większej liczby osób z poradni specjalistycznych oraz szpitali do podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), czyli lekarzy rodzinnych. Pierwszy krok poczyniono w październiku 1 października 2022 r., kiedy wprowadzono nowy model – opiekę koordynowaną, w ramach której pacjenci mogą skorzystać z pięciu ścieżek (kardiologicznej, diabetologicznej, nefrologicznej, pulmonologicznej oraz endokrynologicznej) u lekarza POZ, który ma możliwość konsultacji ze specjalistami. Ponadto chorzy w ramach opieki lekarza rodzinnego mogą zrealizować badania, które dotychczas były dostępne wyłącznie w poradniach specjalistycznych. Efektem miało być m.in. skrócenie kolejek do poradni z dziedzin, w których opieka koordynowana jest realizowana.

Tymczasem jak wynika ze sprawozdań kwartalnych NFZ, w województwie lubuskim liczba osób oczekujących w przypadkach pilnych do poradni nefrologicznej wzrosła o 312% - z 67 w I kwartale 2022 roku do 276 w III kwartale 2024 roku, w przypadkach stabilnych o 62% - z 620 do 1004. Aby otrzymać pełniejszy obraz sytuacji, kluczowe jest spojrzenie na medianę średniego czasu oczekiwania, która w przypadku nefrologa w trybie pilnym wzrosła o 247% - z 19 dni w I kwartale 2022 r., do 66 dni w III kwartale 2024 r., a w przypadkach stabilnych o 620% - z 15 dni do 108 dni.

- Mediana jest w przypadku kolejek lepszą miarą niż średnia, ponieważ jest odporna na tzw. wartości skrajne, które często fałszują obraz. To wartość środkowa - jeśli mamy informację, że w kolejce jest np. 100 chorych, a mediana oczekiwania na świadczenie wynosi 20 dni, to wiemy, że 50 chorych, czyli połowa z całej oczekującej grupy, zostanie obsłużona w ciągu tych 20 dni (wartość mediany) – tłumaczy Cezary Pruszko, ekspert farmakoekonomiki, prezes firmy analitycznej MAHTA.

Problemem pozostaje również stabilność finansowania ochrony zdrowia. Według raportu „Luka finansowa NFZ na lata 2025-2027” w 2025 r. w budżecie Narodowego Funduszu Zdrowia może zabraknąć nawet 27 mld zł. Opóźnienia z regulowaniem zobowiązań przez płatnika publicznego pojawiły się już w ostatnich miesiącach, a wiele placówek alarmowało, że nie uzyskało należnych środków. Kłopoty nie ominęły także placówek POZ. Jak wynika z danych pozyskanych z Lubuskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w trybie dostępu do informacji publicznej (stan na 21.01.2025), w regionie wciąż nie rozliczono prawie 671 tys. zł za świadczenia sprawozdane w ramach opieki koordynowanej w POZ w 2024 r.

W styczniu br. Federacja Porozumienie Zielonogórskie, zrzeszająca placówki lekarzy rodzinnych, alarmowała o zmuszaniu placówek do zwrotu wcześniej przyznanych i wypłaconych środków finansowych za świadczenia w ramach opieki koordynowanej.

Jak powiedział wtedy w komunikacie Jacek Krajewski, prezes Federacji: „Dzięki integracji różnych specjalistów i placówek pacjenci otrzymują szybszą i bardziej kompleksową pomoc. Działania NFZ grożą niszczeniem tego modelu, który zaledwie zaczynał przynosić korzyści pacjentom” (2).

Izabela Rodziak

Public Policy

[1] https://koordynowana.nfz.gov.pl/przychodnie-poz-realizujace-opieke-koordynowana/, dostęp: 10.02.2025.

[2] https://www.federacjapz.pl/index.php?mnu=wiadomosc&id=1285, dostęp: 06.02.2025.