Wystawa poruszająca ważną tematykę

2022-11-28, Zapowiedzi

Mikołaj Sobczak w swojej najnowszej wystawie porusza tematykę Ziem Odzyskanych (także: Ziem Zachodnich i Północnych), upatrując w nich oznak spektakularnego eksperymentu społecznego z perspektywy polityki tożsamości.

W sobotę, 3 grudnia o godzinie 17:00 w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie przy ul. Pomorskiej będzie miał miejsce wernisaż wystawy Mikołaja Sobczaka ,,Gutsherren''.

Jednym z pierwszych powojennych działań struktur państwowych Polski Ludowej była akcja “Wisła” (1947-1950) – masowa deportacja ludności cywilnej z terenów południowo-wschodnich na ziemie północno-zachodnie (byłe Prusy Wschodnie), obejmująca głównie społeczność wiejską o narodowości ukraińskiej i łemkowskiej. Wysiedlenia, mające charakter czystki etnicznej, doprowadziły do wykreowania sztucznego środowiska odznaczającego się kulturowym zróżnicowaniem. Asymilowana społeczność tworzyła nową tożsamość Polaków, których partia komunistyczna osadziła w zmilitaryzowanym systemie patriarchalnym, opartym na monopolu władzy i upaństwowieniu gospodarki.

Ziemie przyznane Polsce po Konferencji Poczdamskiej w 1945 roku były zasiedlone w większości przez ludność pochodzenia niemieckiego. Jedną z zanikających wówczas figur feudalnych na tych terenach stanowiła postać Gutsherr-a. Jest to niemieckie słowo oznaczające dziedzica/właściciela majątku (ziemskiego), będące zbitką dwóch wyrazów: Guts – dobra, Herr – pan, zarządca. Wraz z wysiedlaniem się Niemców, opuszczane przez nich posiadłości przejmowali Polacy. Tym samym, pozostałe tam dobra trafiały w ręce rodaków, padając często łupem szabrowników.

Przyglądając się procesom zachodzącym na Ziemiach Odzyskanych, Sobczak zadaje pytania o: rolę osób marginalizowanych w społeczeństwie (komunistycznym), pozostałych w Polsce z różnych przyczyn Niemców, pozycję kobiet oraz grup nienormatywnych – queerowych, mniejszości etnicznych czy narodowych. Pozwala mu to na stworzenie analogii do kapitalistycznych czasów współczesnych, kwestii wojny na Ukrainie i zastraszaniu bombą atomową, czy prognoz wielkich migracji z południa na północ związanych ze zmianami klimatycznymi.

Jakie lekcje możemy wyciągnąć po przyjrzeniu się Ziemiom Zachodnim i Północnym? Kto przejmie rolę Gutsherra w nowym społeczeństwie? Czy do głosu dojdą perspektywy: feministyczna, matriarchalna, niemilitarna i wreszcie queerowa, nienormatywna? A może koncept zarządcy/pana dóbr odejdzie w zapomnienie?

Na wystawie zaprezentowane będą monumentalny obraz “Gutsherren” (2022) oraz dwie prace wideo: “Na strychu” (2022) i film-dokument “Pamiętasz ten obóz?” (2016).

Źródło: MOS w Gorzowie

* * *

Sebastian KańczurzewskiMikołaj Sobczak (ur. 1989) jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w Pracowni Działań Przestrzennych, stypendystą Universität der Künste w Berlinie oraz Kunstakademie Münster. Obecnie odbywa dwuletnią rezydencję na Rijksakademie van beeldende kunsten w Amsterdamie. Zajmuje się wideo, malarstwem i performansem.

W 2021, został laureatem "Spojrzeń" - Nagrody Fundacji Deutsche Bank, a także otrzymał Paszport Polityki.

Wystawiał m.in. w Kunsthalle Münster, Haus der Kulturen der Welt (Berlin), MUDAM (Luksemburg), Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Warszawa), Museum Ludwig (Kolonia), Whitechapel Gallery (Londyn).

Sobczak koncentruje się na kwestiach politycznych, w szczególności polityce historycznej. Swoje narracje buduje z perspektywy zmarginalizowanych grup, tropiąc przyczyny aktualnych problemów społecznych.

Kurator: Bartosz Nowak
Wystawa czynna do 15.01.2023

Zapowiedzi

Robert
Borowy

Jak to było dawniej w Gorzowie z ochroną przeciwpożarową?

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta zaprasza na kolejne spotkanie w ramach cyklu "Nowa Marchia - prowincja zapomniana - Ziemia Lubuska - wspólne korzenie".