O Karolku, co awans z piłkarzami Unii Gorzów wywalczył

2023-07-21, Piłka nożna

Historyczny awans piłkarzy Unii Gorzów do drugiej ligi miał miejsce w roku 1959, a jednym z ojców tego sukcesu był trener Feliks Karolek.

Fot. Archiwum

Zespół ŁKS Łódź w 1949 roku przed meczem z Legią Warszawa. Feliks Karolek stoi czwarty od lewej, a Marian Łącz trzeci od lewej

Feliks Karolek urodził się w roku 1919 w Duisburgu i przez kilka lat reprezentował barwy MSV Duisburg. W trakcie wojny pracował, jak mówił dla Przeglądu Sportowego, przy budowie linii Zygfryda. Po wojnie osiedlił się w Polsce i reprezentował barwy ŁKS Łódź, z którym występował na najwyższym szczeblu rozgrywkowym. Najczęściej grywał w linii pomocy, a w Łodzi jego klubowym kolegą był Marian Łącz, który przez wiele lat jednocześnie grał w piłkę i pracował w filmie oraz na deskach teatru.

Niestety, brakuje informacji, w jakich klubach – oprócz łódzkiej drużyny – występował i trenował Karolek w latach 1950-1957. Na Ziemi Lubuskiej pojawił się w roku 1958 i był opiekunem Lechii Zielona Góra oraz kadry województwa zielonogórskiego. W statystykach piłkarskich odnajdujemy go m.in. jak prowadził w Zielonej Górze w sierpniu 1958 reprezentację województwa zielonogórskiego w starciu z kadrą Polski U-19. W składzie wojewódzkiej reprezentacji grali w tym meczu piłkarze Unii Gorzów, m.in. Marian Cichosz i Roman Dragon.

Karolek objął Unię w roku 1959 i jego piłkarze rozpoczęli marsz po upragniony awans do drugiej ligi. W pokonanym polu zawodnicy Karolka zostawili najpierw mocne ekipy Warty Gorzów i Lechii Zielona Góra, a w barażach czekały na gorzowian zespoły Pafawagu Wrocław, Polonii Poznań i Lotnika Warszawa. Po zaciętej rywalizacji Unia ograła rywali z większych ośrodków i piłkarski Gorzów mógł się cieszyć z awansu. Dodajmy, że decydujące mecze gromadziły blisko 10-tysięczną publiczność na stadionie przy Olimpijskiej, który stał się domem Unii. Ta wkrótce zmieniła nazwę na Stilon.

Historyczny awans uzyskali: Edward Kozielski (1934-2014) na bramce, a w polu: Zbigniew Bach (1927-1988), Roman Dragon (1932-1985), Jerzy Gawacki (1935-1996), Henryk Holewik (1930-2014), Jerzy Kaczmarek (1937-2005), Jerzy Kaszyca (1943), Edward Lasecki (1923-po 1980), Władysław Łuczaj (1936-2008), Lothar De Martin (1935-?), Marian Cichosz (1934-2020), Tadeusz Stupiński (1929-2001), Zdzisław Wolak (1943-1985), Henryk Wilczak (1941-1993) i Henryk Woźniak.

- Trenera Karolka bardzo miło wspominam, potrafił on rozmawiać z zawodnikami, pokazywał, jak wykonywać ćwiczenia, a mi dał szansę jako juniorowi na występy w seniorskiej drużynie – powiedział Jerzy Kaszyca, który był w składzie zespołu Unii, gdy ten uzyskał awans do drugiej ligi.

Dzięki operatywności działaczy, a duża w tym rola Gertrudy Przybylskiej (1923-2012), ówczesnej kierowniczki drużyny, zespół Unii często mierzył z drużynami pierwszej ligi, które wracały z ligowych spotkań ze Szczecina. Kibice mogli zobaczyć w akcji choćby Wisłę Kraków, Górnika Zabrze czy ŁKS Łódź, a na towarzyskie spotkania często przyjeżdżała Pogoń Szczecin.

Piłkarze „Unii” w 1959, od lewej: kapitan M. Cichosz, bramkarz E. Kozielski, Z. Wolak, H. Woźniak, J. Gawacki, L. De Martin, R. Dragon, H. Holewik, E. Lasecki, H. Wilczak i W. Łuczaj.

Fot. archiwum

W lokalnej prasie czytamy, że ekipę gorzowską do nowego sezonu w drugiej lidze przygotowywał Feliks Karolek, a drużyna przebywała na obozie w Polanicy. Również w Przeglądzie Sportowym czytamy, iż trenerem Unii jest Karolek. Jednak w przekazach prasowych jest wiele nieścisłości, które trudno po latach rozwikłać. Gazeta Zielonogórska wspomina, że dwa tygodnie przed startem ligi zarząd Unii zwolnił Karolka, lecz potem można przeczytać w relacji trzeciej kolejki, że nadal jest on trenerem. Nie ulega jednak wątpliwości, że trener ten nie dokończył swojej pracy w pierwszym sezonie w drugiej lidze, a gorzowskich piłkarzy prowadził w trakcie sezonu duet grających piłkarzy Holewik i Lasecki. Natomiast Karolka znajdujemy w roku 1960-1961 wykazie trenerów Górnika Zabrze.

Do Zabrza Karolek chciał ściągnąć bramkarza Unii Edwarda Kozielskiego, który jednak oparł się tej propozycji i pozostał w Gorzowie. Początkowo Feliks Karolek był w Zabrzu asystentem, ukończył też w roku 1961 kurs trenerski pierwszej klasy, aby w roku 1962 objąć funkcję pierwszego trenera. Doprowadził zespół z Górnego Śląska do tytułu wicemistrza Polski i dotarł z nim do finału Pucharu Polski, gdzie przegrał z Polonią Bytom. Po zakończeniu sezonu opiekunem Górnika został Edward Cebula, u którego Karolek objął ponownie funkcję asystenta.

We wrześniu 1963 roku zarząd klubu stworzył tercet trenerski z Cebulą, Karolkiem i Hubertem Skolikiem.

Po zwolnieniu Cebuli rolę tymczasowego trenera w klubie w styczniu 1964 roku pełnił duet Karolek–Skolik, a górnicy zakończyli sezon z tytułem mistrza kraju. Górnik budował wówczas swoją potęgę, a jego barwy w czasach pracy Karolka reprezentowali m.in. Ernest Pohl, Hubert Kostka, Stanisław Oślizło, a szansę gry otrzymał wtedy również Włodzimierz Lubański. Karolek w Zabrzu, jako pierwszy trener i asystent, miał na swoim koncie trzy tytuły mistrza Polski oraz jeden tytuł wicemistrza. Potem, po sukcesach w Zabrzu, prowadził Unię Racibórz w pierwszej lidze, ROW Rybnik, Karpaty Krosno, a w latach 1975-1978 był trenerem młodzieży w Gwarku Zabrze. Tutaj niestety urywają się ostatnie ślady po trenerze Karolku, który z gorzowskimi piłkarzami awansował do drugiej ligi i nie znamy nawet daty i miejsca jego śmierci.

Natomiast piłkarze Unii w pierwszym sezonie uplasowali się na 10. miejscu, tracąc aż 20 punktów do lidera i przegrywając gorszym stosunkiem bramek rywalizację z Polonią Warszawa o pozostanie w lidze. Kibice piłkarscy w Gorzowie na kolejne spektakularne sukcesy i grę na wyższym poziomie musieli czekać jeszcze kilkanaście lat, gdy bliski awansu do ówczesnej pierwszej ligi był Stilon.

Przemysław Dygas